مقدمه:این مقاله موضوعاتی را در باره ی کاهش باروری ( نطفه داری )در خروس های مرغ مادر گوشتی که ناشی از افزایش سن آنها است مورد بررسی تفصیلی قرار می دهد و یک تکنیک مدیریتی جدید بنام Intra- spiking را در این زمینه مورد بحث و بررسی قرار می دهد. این تکنیک در ابتدا در چندین مطالعه ی رفتاری در دانشگاه Georgia (UGA ) مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت. برنامه ی اینترا اسپایکینگ توسعه داده شده است و بطور تجربی برای اولین بار در کمپانی اجداد کاب ( Cobb- Vantress ) بکار برده شد.
۱-کاهش باروری مرتبط با سن در خروس مادر گوشتی
گله های مادر گوشتی می توانند به سطوح عالی باروری ( بالای ۹۵% ) در آغاز دوره تولید مثلی ( ۴۰- ۳۰ هفتگی ) نائل شوند، اما باروری بسرعت پس از ۴۵-۴۰ هفتگی ( تداوم باروری پایین ) کاهش می یابد. میزان باروری در بیشتر از ۷۰-۶۵ هفتگی از نقطه نظر اقتصادی خیلی پایین می باشد و در این سن معمولاً گله حذف و فروخته می شود.
عملکرد تولید مثلی نسبتاً پایین گله ی مادر گوشتی، بطور طبیعی مربوط به پیشرفت ژنتیکی آنها برای صفات تولیدی است. بعلاوه این همبستگی ژنتیکی منفی شدید بین صفات تولیدگوشت و تولید مثلی ، دو مساله ی ژنتیکی دیگر بطور بالقوه در این راستا وجود دارد. مدیریت پرندگان با تولید بالا ، ممکن است دشوارتر باشد ، و غالباً عملیات مدیریتی، همگام با پیشرفت های ژنتیکیی نیازمند به روز شدن اطلاعات می باشند. بنابراین پرندگان نیاز به یک برنامه ی مدیریتی منظم و هماهنگ برای رسیدن به حداکثر پتانسیل تولیدیشان هستند.
به نظر می رسد که هر دو جنس مرغ و خروس در ارتباط با کاهش باروری، دخالت داشته باشند، اما این مساله بنظر می رسد که عمدتاً مربوط به خروس باشد،زیرا باروری می تواند با استفاده از تلقیح مصنوعی و جایگزینی خروس های پیر با خروس های جوان در گله های تجاری حفظ و افزایش داده شود. همچنین در گله های با جفتگیری طبیعی، یک خروس بطور متوسط با ۱۰ -۸ مرغ جفتگیری می کند؛ بنابراین تاثیر خروس در باروری کل گله بسیار زیاد است. تاثیر خروس در باروری گله به دو عامل عمده بستگی دارد: فعالیت جفتگیری و کیفیت اسپرم.
همچنانکه خروس مسن می شود ، مقدار منی و تعداد اسپرماتوزوآ در هر انزال کاهش می یابد. بعلاوه با افزایش سن خروس، توانایی باروری اسپرماتوزوآ ها کاهش می یابد. با این حال، با توجه به اینکه در آزمایشاتی با استفاده از منی گرفته شده از خروس های خیلی پیر با روش تلقیح مصنوعی توانستند تخم مرغ های بارور تولید کنند ، پیشنهاد کردند که کیفیت اسپرم ممکن است به اندازه ی رفتار جفتگیری به عنوان یک عامل جدی در باروری مؤثر نباشد.
در مطالعاتی که در UGA انجام شد، مشاهده شد که منی خروس های پیر، هنوز از کیفیت اسپرم خوبی برخوردار هستند و دارای پتانسیل باروری قابل قبولی در بالای ۵۰ هفتگی هستند. با این وجود، این واقعیت بنظر رسید که درصد زیادی از خروس های تولید کننده منی در ۳۰ هفتگی، در ۵۰ یا ۶۰ هفتگی اصلاً منی تولید نمی کنند. با این حال ، همچنین مشاهده شد که احتمالاً فعالیت جفتگیری خروس یکی از آشکارترین عوامل موثر در باروری گله می باشد.
دو عامل اثر معکوس بر فعالیت جفتگیری دارند. خروس های با تولید مثل بالا ، حتی در شرایط فیزیکی خوب بنظر می رسند که پس از ۴۵-۴۰ هفتگی بسرعت میل جنسی و جفتگیری خود را از دست بدهند. خروس های با شرایط فیزیکی ضعیف ( وزن بالا، فلج و … ) هم کارایی جفتگیری و هم میل جنسی شان کاهش می یابد. بنابراین، سیاست حذف خروس های نا کارامد یک مساله ی جدی و مهم می باشد.
۲-تکنیک های مدیریتی برای جبران کاهش فعالیت جفتگیری:
با فرض وجود شرایط محیطی مناسب ( شامل کیفیت آب و دان مناسب ) ، چهار تکنیک مدیریتی برای افزایش فعالیت جغتگیری خروس به شرح زیر وجود دارد: ۱- کنترل وزن بدن و برنامه تغذیه ای، ۲- خروس ریزی و نسبت جنسی در ابتدای جوجه ریزی، ۳- اسپایکینگ ( معرفی خروس جوان به گله پیر ) و ۴- اسپایکینگ داخلی ( اینترا اسپایکینگ ).
دو مورد اول به منظور کسب اطمینان از کارایی جفتگیری خوب از طریق شایستگی خروس و پذیرش مرغ ها می باشد. موارد دیگر عمدتاً برای جبران کاهش میل جفتگیری ( علاقه جنسی ) بکار برده می شود.
۱-۲- کنترل وزن بدن و برنامه تغذیه ای:
برنامه ی کنترل وزن بدن خروس ( برنامه تغذیه ای ) برای به حداکثر رساندن باروری، شامل نکات کلیدی مشخص زیر است:
-فاوت وزن بدن بین مرغ و خروس ها را همیشه حفظ نمایید ( ۶۸۰ گرم ). خروسها بایستی سنگین تر از مرغ ها باشند و بلوغ آنها اندکی پیش از مرغ ها باشد تا تسلط خروس ها را بر مرغ ها افزایش دهد و همچنین باعث کسب اطمینان پذیرش مرغ ها شود.
– برنامه تغذیه ای بایستی طوری تنظیم شود تا از کاهش وزن بدن خروس جلوگیری کند.این موضوع در ۳۰ هفتگی بطور طبیعی از طریق اجازه دادن به خروس ها برای افزایش اندک وزن بدن در تمام زمان ( ۲۰-۱۵ گرم در هفته ) حاصل می شود. اتلاف وزن بدن می تواند منتهی به توقف تولید اسپرم و فعالیت جفتگیری شود.
– خروس ها بایستی بطور هفتگی برای اطمینان حاصل از اینکه چاق نشده اند، توزین شوند. خروس های دارای وزن بالا ( با تغذیه نامحدود ) می توانند به اندازه ی خروس های با محدودیت غذایی از کیفیت اسپرم و میل جنسی خوبی برخوردار باشند ، اما حجم بدنی بالا ( وزن بدن، عرض لگن و زاویه سینه ) به آنها اجازه ی جفتگیری موثر نمی دهد. فرض بر این است که خروس های چاق ( با ذخایر چربی محوطه بطنی ) مشکلات تولید مثلی دارند. با این حال، این گوشت سینه بیش از حد است که حتی در خروس های خیلی لاغر باعث ناکارایی تولید مثلی و عدم تعادل می شود. همچنین وزن بدن بیش از حد می تواند باعث مشکلات ناحیه ی پا و زانوشود که متعاقباً می تواند در مهارت جفتگیری مشکل ایجاد نماید.
پس از این معیار ها، یک یرنامه تغذیه ای برای خروس ها پس از ۲۰ هفتگی بایستی به این صورت تنظیم شود: افزایش جزیی دان پیش از شروع جفتگیری ( ۲۰ تا ۲۴ هفتگی ) بمنظور کنترل اندازه خروس ها و کاهش رفتار تهاجمی آنها در مقابل مرغ ها ( اما همیشه آنها را سنگینتر از مرغ ها نگهداری کنید). افزایش بیشتر دان برای جبران نیاز انرژی بالا در زمانیکه فعالیت جفتگیری افزایش می یابد. در نهایت افزایش جزیی دان پس از ۳۰ هفتگی برای جلوگیری از کاهش وزن بدن.
علاوه بر توزین مکرر، موفقیت یک برنامه تغذیه ای مناسب برای خروس، تا حد زیادی بستگی به توانایی پرورش دهنده در محروم نگهداشتن خروس ها از دانخوری مرغ ها دارد.این موضوع از طریق گذاشتن تاج کامل خروس و استفاده از سیم های طولی روی سر گریل دانخوری های مرغی حاصل می شود. همچنین آموزش خروس ها برای خوردن از دانخوری های مخصوص خود از طریق گذاشتن آنها در سالن چند روز قبل از اختلاط آنها با مرغ ها، مهم می باشد.
۲-۲- خروس ریزی و نسبت جنسی در ابتدای جوجه ریزی:
خروس ریزی طبیعی از ۱۵-۱۲ جوجه خروس برای هر ۱۰۰ پولت در هر سالن جهت محاسبه ی تلفات و داشتن خروس اضافی برای اسپایکینگ در ابتدای جوجه ریزی متغیر می باشد. رعایت این موضوع در ارتباط با نسبت جنسی ( نسبت خروس به مرغ ) و فعالیت جفتگیری مهم است ؛چراکه خروس های اضافی اولیه ( نسبت های خروس به مرغ بالا ) می توانند مسائل تهاجمی جدی را برای مرغ ها ایجاد کرده و باعث افزایش تلفات مرغ ها و کاهش پذیرش مرغ ها برای خروس شوند. این موضوع نه تنها می تواند دلیلی برای افزایش کندتر اولیه در باروری باشد، بلکه ممکن است باعث بلوغ زودرس و کاهش میل جنسی دایم در خروس ها شود که باعث خستگی مرغ های تحت تعقیب خروس ها می شود.
رفتار های تهاجمی بین خروس هاکه ناشی از خروس های اضافی است می تواند منتهی به صدمات فیزیکی شود و بنابراین باعث کاهش بازدهی جفتگیری شود. این موضوع متعاقباً می تواند نیاز به اسپایکینگ بعدی را بوجود بیاورد.
نسبت جنسی معمول پیشنهادی برای گله های مادر گوشتی ۱۰ خروس بازای هر ۱۰۰ مرغ می باشد. با این حال، بهتر است تا نسبت اختلاط خروس به مرغ را با ۸% شروع نماییم و در صورت ضرورت از اسپایکینگ در طول حیات گله استفاده کرد.
در یک ازمایشی که در کمپانی کاب (GP ) انجام گرفت، مشاهده شد که در آنجا تفاوت معنی داری بین لاین ها با توجه به نزاع بین خروس ها و تداخل جنسی خروس ( جلوگیری خروسها از یکدیگر برای جفتگیری ) می تواند وجود داشته باشد.لاین های با رفتار تهاجمی بالا یا لاین هایی که در آنها میل تداخلی خروس وجود دارد نیاز به نسبت خروس به مرغ پایین دارند. به عنوان مثال، خروس کاب ۵۰۰ یک نژاد غیر تهاجمی است( تلفات مرغ و خروس پایینی دارد) اما تمایل به تداخل جنسی دارد. بنابراین نسبت اولیه پایین ( ۹-۸ % ) با انتخاب اسپایکینگ در ۴۰ هفتگی برنامه مدیریتی موفق تری را نسبت به خروس ریزی اولیه در سالن مرغ ( ۱۲-۱۱%) تثبیت خواهد کرد.
۳-۲- اسپایکینگ:
اسپایکینگ معمولاً به اضافه نمودن خروس های جوان به یک گله مادر گوشتی ۴۰ تا ۴۵ هفته به منظور جبران کاهش باروری ناشی از افزایش سن اطلاق می شود. به عنوان یک قاعده عمومی، خروس های اضافه شده برای جبران تلفات گذشته و تامین نسبت خروس به مرغ اولیه گله می باشد. بطور متناوب، ۵ تا ۱۰ درصد خروس های پیر بدلیل شرایط فیزیکی ضعیفشان جایگزین می شوند. عموماً خروس هایی که به عنوان جایگزین به گله پیر اضافه و استفاده می شوند ۲۸-۲۵ هفته سن دارند و در یک فارم پرورش پولت رشد یافته اند و به یک فارم دیگر مخصوص خروس انتقال داده شده اند تادر موقع نیاز برای اسپایکینگ استفاده شوند.
دو نوع برنامه ی عمده اسپایکینگ وجود دارد:
-اسپایکینگ در زمان نیاز: در این نوع، باروری بصورت دقیق کنترل شده و زمانیکه میزان باروری گله بطور معنی داری شروع به پایین آمدن بکند ویا سطح آن به زیر ۹۰% برسد عمل اسپایکینگ انجام می شود.
– اسپایکینگ به عنوان یک عمل معمول: اسپایکینگ تقریباً در سن ۴۵-۴۰ هفته در تمامی گله به عنوان یک روش پیشگیری کننده ی کاهش باروری بدون توجه به سطح باروری گله در آن لحظه، انجام می شود.
افزایش معنی دار در باروری ۳-۲ هفته پس از اسپایکینگ اتفاق می افتد؛ اما بطور معمول کاهش اندکی در باروری در طی هفته اول پس از اسپایکینگ رخ می دهد.
بدلیل عدم منابع کافی در باره ی تاثیر اسپایکینگ بر میزان باروری و فعالیت جفتگیری خروس ، یک سری آزمایشات در دانشگاه جورجیا (UGA ) و یک آزمایش مزرعه ای در یک کمپانی در شمال شرقی جورجیا در این زمینه انجام گرفت.
در تمامی مطالعات ، فعالیت جفتگیری و باروری پیش و پس از چند نوع برنامه اسپایکینگ با استفاده از خروس های جوان ۲۸ هفته ، اندازه گیری شد.داده های حاصل از این آزمایش در UGA نشان دهنده ی متوسط ۱۲ پن آزمایشی با خروس های ۶۰ هفته است که در آنجا سه سطح اسپایکینگ ( ۳۳، ۲۵ و ۲۰ درصد ) بکار برده شد. در آزمایش مزرعه ای، ۲۵ درصد خروس های کاب ۵۰۰ با ۴۱ هفته سن با خروس های جوان همان نژاد اسپایک شدند. پارامتر های، تلاش برای جفتگیری (AT)، جفتگیری ناقص(IM) و جفتگیری کامل (CM) اندازه گیری شدند و شاخص فعالیت جنسی ( SAI= 0.5*AT + 2*CM ) به عنوان برآوردی از فعالیت جفتگیری مثبت محاسبه شد ( شکل ۱ ).
هر دو آزمایشات انجام شده در UGA و مزرعه (بترتیب نمودار های بالایی و پایینی شکل۱) همان پدیده را نشان دادند. پس از اسپایکینگ، فعالیت جفتگیری کل ( ستون های تیره تر )بطور معنی داری افزایش یافت و برای یک دوره زمانی ۴ هفته در حد بالا ثابت باقی ماند وپس از آن به کندی شروع به کاهش نمود. ۹ هفته پس از اسپایکینگ فعالیت جفتگیری به سطح پیش از اسپایکینگ رسید.جالب ترین نتایج این بود که فعالیت جفتگیری خروس های پیر ( ستون کم رنگ ) نیز بطور معنی داری پس از افزودن خروس های جوان به گله افزایش یافت. در طولانی ترین آزمایش ( آزمایش مزرعه ای ) تحریک خروس های پیر توسط خروس های جوان اضافه شده، حداقل بمدت ۶ هفته ادامه یافت. علاوه بر این، خروس های پیر بطور واقعی زمانیکه فقط ۷۵ % خروس های موجود را تشکیل می دادند، مسؤل ۸۷ درصد فعالیت جفتگیری کل در گله بودند.این موضوع نشان می دهد که برای ۶-۴ هفته پس از اسپایکینگ، خروس های جوان صرفاً به عنوان یک محرک برای تحریک فعالیت خروس های پیر بکار گرفته می شوند و تاثیرشان در باروری گله کم است. با این حال، ۶ هفته پس از اسپایکینگ، خروس های جوان شرکت و اثر خود را بطور معنی داری بر فعالیت جفتگیری کل نشان دادند.
در آزمایشی که در UGA انجام شد میزان باروری پس از اسپایکینگ در طول فقط ۱۵ روز، از ۷۴% به ۸۹ % افزایش یافت (شکل ۲ ).در گروهی که میزان باروری چندان کاهش نیافته بود، باروری فقط ۲ درصد در ۴ هفته پس از اسپایکینگ افزایش یافت ؛ اما آن در حدود ۹۵% بمدت حداقل ۹ هفته باقی ماند.
شکل ۳ ، روند کارایی جفتگیری خروس های جوان و پیر را ( ME= CM/(AT+IM+CM) ) پیش و پس از اسپایکینگ ( آزمایش مزرعه ای، ۲۵% اسپایکینگ ) نشان می دهد. بازدهی جفتگیری خروس های جوان بطور زیادی در طی هفته اول پس از اسپایکینگ پایین بود و در هفته دوم بسرعت افزایش یافت و به یک سطح مناسبی پس از ۹ هفته ( حدود ۵۰% ) رسید، و بطور آشکاری خروس های جوان در بیشتر فعالیت های جفتگیری گله دخالت داشتند.
تمامی آزمایشات نشان دادند که پس از اسپایکینگ، رفتار های تهاجمی و تداخل جنسی در گله افزایش یافت( ممانعت خروس ها از همدیگر برای جفتگیری ). با این حال، بروز این گونه رفتار های تهاجمی فقط برای هفته اول پس از اسپایکینگ زیاد و معنی دار بود و در هفته دوم به حالت عادی خود برگشت. در آزمایش هایی که در UGA انجام شد، تلفات بطور معنی داری افزایش نیافت، اما در دیگر آزمایش مزرعه ای تلفات خروس ها بطور جهشی از ۹۲/۰ درصد ( پیش از اسپایکینگ) به ۴۷/۲ % ( ۳ هفته پس از اسپایکینگ) افزایش یافت. از ۴ تا ۶ هفته پس از اسپایکینگ ، دامنه ی تلفات بین ۶/۱ تا ۹/۱ درصد و پس از ۹ هفته میزان تلفات به سطح طبیعی (۱% ) خود تنزل یافت.
علاوه بر اینکه تلفات خروس افزایش پیدا کرد، مشکلات دیگری در ارتباط با اسپایکینگ بوجود آمد:
-بیوسکیوریتی ( زیست ایمنی ) به خطر می افتد؛ زیرا خروس های جوان از فارم دیگری وارد فارم خروس های مسن می شوند وگله دو سنی می شود.
-عموماً برنامه های اسپایکینگ نیازمند فارم های دیگری برای پرورش خروس می باشد که این امر نه تنها یک هزینه اضافی را بوجود می آورد، بلکه بطور طبیعی بهترین شرایط را برای جا دادن خروس های مادر بیشتر دارا نمی باشند. در فارم های پرورش خروس، تماسی با مرغ ها وجود ندارد، در نتیجه رفتار جنسی و مهارت های جفتگیری شان، احتمالاً اختلال پیدا می کند و یا حداقل به یک دوره آموزش و یادگیری برای خروس ها در سالن تولید قبل از اینکه آنها بطور مؤثر جفتگیری کنند، نیاز پیدا می شود.
-اگر خروس ها تحت شرایط فارم پرورش خروس پرورش داده شوند، پس از ۲۵ هفتگی منتج به بروز رفتار های تهاجمی و تلفات بالاو در نتیجه کاهش تعداد خروس ها برای اهداف اسپایکینگ خواهد شد.
-اگر خروس ها خیلی جوان باشند یا سایز بدنشان به حد مناسب برای رقابت موفقیت آمیز با خروس های پیر نرسیده باشد، احتمالاً بطور مؤثری جفتگیری شان کاهش یافته و شرکت آنها در باروری گله به تاخیر می افتد.
پیشنهاد می شود که از خروس هایی که هنوز در شرایط بدنی خوبی هستند واز گله ای که قرار است بفروش برسد حذف شوند، استفاده شود. این سیستم از هزینه نگهداری خروس های اضافی در فارم پرورش خروس جلوگیری می کند ، اما این کار دو ایراد دارد. احتمال اثر کمتر در بهبود باروری بخاطر سن آنها و شرایط متغیر خروس هاو البته مسایل جدی مربوط به زیست ایمنی.
۳- اینترا اسپایکینگ( Intra- Spiking )
به عنوان یک راه حل برای رفع مشکلات مربوط به اسپایکینگ( عمدتاً خطرات زیست ایمنی) و مشاهده ی اینکه اسپایکینگ با خروس های جوان، یک اثر تحریکی روی فعالیت جفتگیری خروس های پیر بجا می گذارد، نظریه ی اینترا اسپایکینگ توسعه داده شد.
Intra (به معنی داخل در لاتین ) به این معنی است که خروس از فارم دیگری به فارم مورد نظر وارد نشود. در این روش خروس ها از همان سن بین سالن های همان فارم یا پن های همان سالن در ۴۵-۴۰ هفتگی به منظور تحریک فعالیت جفتگیری خروس های اولیه ( شبیه اسپایکینگ معمولی ) انتقال داده می شوند.
اینترا اسپایکینگ سه مزیت نسبت به اسپایکینگ معمولی ( Regular Spiking دارد):
-تقریباً هزینه عملیاتی آن صفر است( احتیاج به پرورش خروس اضافی نیست ).
-خطر زیست ایمنی وجود ندارد.
-استفاده ی سریعتر و مؤثر تر خروس های اضافه شده (moved ) بدلیل داشتن تجربه جفتگیری و شباهت ساختار بدنی آنها با خروس های اولیه ( Original ). این مساله به آنها این فرصت را می دهد که از همان ابتدای انتقال بتوانند با دیگر خروس های اولیه در جفتگیری به رقابت برخاسته و بخوبی جفتگیری کنند.
یک ایراد موجود در این روش این است که خروس های جوان برای شرکت در فعالیت جفتگیری پس از ۶ هفته تحریک جنسی وجود ندارند و بنابراین نمی توان انتظار داشت که مانند اسپایکینگ معمولی تاثیرشان تداوم داشته باشد.
۱-۳- آزمایش ۱ : اینترا اسپایکینگ در فارم لاین مرغ های GP
۱-۱-۳ – متدولوژی ( روش آزمایش ):
آزمایش اول در زمینه ی اینترااسپایکینگ با استفاده از یک فارم مرغ اجداد کاب انجام شد. این فارم دارای دو سالن بود که هر یک از آنها دو پن داشت. هر پن شامل تقریباً ۴۰۰۰ قطعه مرغ اجداد و ۴۸۰ قطعه خروس بود ( نسبت خروس به مرغ= ۱۲% ، نسبت معمول در گله های اجداد ).
اینترااسپایکینگ ۲۵% در سالن شماره یک در ۴۵ هفتگی انجام شد( ۱۲۰ خروس از پن شرقی سالن به پن غربی انتقال داده شد). از سالن ۲ به عنوان تیمار شاهد ( بدون اسپایکینگ) استفاده شد.
تنها معیار انتخاب برای انتقال خروس ها، سلامتی آنها بود. با این حال، فرض بر این شد که وزن بدن خروس های اسپایک شده تقریباً شبیه خروس های اولیه بود زیرا متوسط وزن بدن خروس های تمام پن ها قبل از اینترا اسپایکینگ شبیه هم بودند.
باروری و رفتار جفتگیری قبل و بعد از اینترا اسپایکینگ بررسی شدند و سپس بریک اساس منظمی تا زمان فروش گله ،کنترل شدند.
۱-مشاهدات رفتاری بصورت دو روز در هفته در هفته های معینی بعمل آمد، شروع مشاهدات از ساعت ۴ تا ۵ بعد از ظهر و پایان آن ۷ تا ۸ بعد از ظهر بود. این زمان مطابق با مشاهدات آزمایش آنجام شده در UGA بود که در آنجا فعالیت مرغان مادر به مدت ۱۵ ساعت در روز بر روی نوار ویدئو ضبط شد و نشان داده شد که ۷۵-۷۰ درصد فعالیت جفتگیری کل در ۴ ساغت آخر دوره روشنایی است.در هر پن دو ناحیه برای انجام مشاهدات رفتاری مشخص شد و در هر یک از آن نواحی تقریباً به اندازه ی طول سه ردیف لانه تخمگذاری ( ۱۵ متر ) و عرض ۴ متر در نظر گرفته شد. در هر ناحیه، کل جفتگیری های تلاش شده( AT )، جفتگیری های ناقص(IM)، جفتگیری های کامل (CM)،خم شدن های مرغ برای جفتگیری خروس ها (HC)، نزاع های بین خروسی (AM) و تداخل های جنسی(SI) به مدت ۲۰ دقیقه ثبت شد. از آنجاییکه خروس های اسپایک شده با رنگ تشخیص داده می شدند، فعالیت جفتگیری آنها بطور مستقل ثبت می شد. شاخص فعالیت جنسی کل با استفاده از فرمول ( TSA=AT+IM+CM) به منظور ارزیابی میل جنسی محاسبه شد.
۲-باروری بوسیله عمل کندلینگ تخم مرغ ها ( گذراندن تخم مرغ ها از نور ) در روز دهم جوجه کشی تعیین می شود و از آنالیز تمامی تخم مرغ های سالم، برای تعیین تلفات اولیه جنینی استفاده می شود. تعداد ۴۶۲ نمونه تخم مرغ از هر پن در یک روز در هفته های مشخص ،جمع آوری شدند( تعداد کل ۱۸۴۸ تخم مرغ برای هر نمونه کندلینگ شدند ).
۳-تلفات خروس برای خروس های اولیه و اسپایک شده بطور جداگانه برای دو هفته ی اول پس از اینترا اسپایکینگ ثبت شدند.
۲-۱-۵- نتایج:
اینترا اسپایکینگ باعث افزایش معنی دار فعالیت جفتگیری در ۳ هفته اول پس از انتقال خروس ها شد. شاخص فعالیت جنسی کل خروس ها(TSA) بیشتر از دو برابر در هفته سوم پس از اینترا اسپایکینگ بود. فعالیت جفتگیری در هفته چهارم شروع به کاهش نمود ،اما میزان آن بطور معنی داری هنوز نسبت به گروه شاهد برای یک دوره کل ۸ هفته بالاتر باقی ماند.از ۵۵ هفته به بعد، فعالیت جفتگیری بین سالن ها تفاوتی با هم نداشتند( شکل ۳ ). این تحریک فعالیت جنسی بیشتر از آنچه در اول حدس زده می شد تداوم یافت و همچنین باعث افزایش معنی داری در جفتگیری های کامل گله ی اینترا اسپایک شده، شد.
در مقایسه با برنامه اسپایکینگ معمولی با خروس های جوان، خروس های شرکت کرده در اینترا اسپایکینگ نه تنها بلا فاصله شروع به جفتگیری نمودند، بلکه بیشتر برای فعالیت جنسی تحریک می شدند که این امر احتمالاً بعلت رویارو شدن با مرغ های جدید می باشد.در این آزمایش خروس های اسپایک شده ۱۰% بیشتر از میزان مورد انتظار فعالیت جفتگیری از خود نشان دادند( جدول ۱ ).
باروری در هفته اول پس از اسپایکینگ در گله اینترا اسپایک شده ، کاهش انرکی را از خود نشان داد، اما سپس افزایش معنی داری در هفته دوم داشت ( ۱% باروری بیشتر نسبت به میزان پیش از اسپایکینگ، اما ۵/۴ % بیشتر از باروری گروه شاهد ). باروری در گله ی اینترا اسپایک شده بطور معنی داری ( ۶/۴ % ) بالاتر از گروه شاهد بمدت ۸ هفته ( از ۴۶ تا ۵۴ هفته) باقی ماند. پس از ۵۴ هفتگی، این تفاوت ها در باروری گروه آزمایشی و شاهد آنقدر زیاد نبود و بهبود کلی در باروری از ۴۶ تا ۵۸ هفته ۷/۳ % بود.
نزاع و تداخل جنسی در دو هفته اول پس از اینتر اسپایکینگ افزایش یافت و پس از آن تا سطح گروه شاهد کاهش یافت. هیچ کدام از خروس های اینترا اسپایک شده تلف نشدند و تلفات در خروس های اولیه نیز افزایش نیافت.
۲-۳- آزمایش ۲: اینترا اسپایکینگ مضاعف در فارم لاین خروس GP
۱-۲-۳- متدولوژی:
در فارم لاین خروس نیز با دو سالن و دو پن برای هر سالن ، اینترا اسپایکینگ ۲۵% در سالن شماره ۲ در ۴۲ هفته و اینترا اسپایکینگ دوم در همان سالن با همان درصد انجام شد.خروس های اسپایک شده در ۴۰ هفتگی با اسپری رنگ شدند و هیچ کدام از این خروس ها در ۵۰ هفتگی مجدداً بمنظور اینترا اسپایکینگ انتقال داده نشدند.سالن شماره یک به عنوان شاهد در نضر گرفته شد.
باروری، فعالیت جفتگیری و تلفات خروس از ۴۱ تا ۵۷ هفتگی اندازه گیری شد. روش های استفاده شده همان روش هایی بودند که در آزمایش اول بکار برده شد. در این آزمایش میزان جوجه درآوری نیز محاسبه شد.
۲-۲-۳- نتایج:
پاسخ فعالیت جفتگیری به اینترا اسپایکینگ در لاین های خروس به اندازه ی لاین های مرغ، بالا بود و بیشتر از دو برابر هفته ی پس از اینترا اسپایکینگ بود. فعالیت جفتگیری بطور معنی داری برای یک دوره ی ۷ هفته ای بالا تر باقی ماند ( شکل ۶ ). در سن ۵۰ هفتگی، در اینترا اسپایکینگ دوم، فعالیت جفتگیری خروس ها علاوه بر تحریک اول ، تقریبا دو برابر شد. با این وجود این تحریک جنسی دوم به نظر می رسید که فقط به مدت ۵ تا ۶ هفته در یک سطح بالاتری بطور معنی دار تداوم داشته باشد ( شکل ۶ ).
میزان جوجه در آوری در هر دو سالن قبل از ۴۱ هفته خیلی شبیه همدیگر بود، اما پس از اینترا اسپایکینگ در سالن آزمایشی بسرعت شروع به فاصله گرفتن از سالن شاهد گرفت. میزان جوجه درآوری در سالن شماره دو از ۴۲ تا ۵۰ هفته ( دوره اینترا اسپایکینگ اول ) ۴/۳ درصد بهتر بود. از ۵۰ تا ۵۷ هفته ( دوره اینترا اسپایکینگ دوم ) جوجه در آوری در گروه شاهد با سرعت بیشتری کاهش یافت و متوسط تفاوت بدست آمده برای این دوره ۷/۴ درصد بود( شکل ۷ ).
اینترا اسپایکینگ بوضوح به حفظ و نگهداری میزان جوجه در آوری ( ۱/۴درصد ) برای یک دوره ۱۵ هفته کمک می کند.
رفتار های تهاجمی بمدت دو هفته پس از هر اینترا اسپایکینگ بالا بود ( شکل ۸ ). در ۴۳ هفتگی ، این گونه رفتار های تهاجمی باعث افزایش تلفات خروس نشد. با این وجود؛ در ۵۱ هفته، تلفات خروس بطور معنی داری ( ۲/۱ درصد بالا تر ) پس از اینترا اسپایکینگ افزایش یافت. بخشی از این افزایش تلفات خروس می تواند ناشی از استرس وارد شده به پرندگان در حین مهار کردن آنها برای انتقال باشد. متوسط تلفات خروس برای دوره ی ۴۱ تا ۵۷ هفته در گله ی با اینترا اسپایکینگ مضاعف ، ۳۴/۰ درصد بیشتر بود.
۳-۵- نتیجه گیری :
-نشان داده شد که اینترا اسپایکینگ در افزایش فعالیت جفتگیری خروس های اولیه مؤثر تر از اسپایکینگ معمولی است.
-روش اینترا اسپایکینگ برای خروس های اسپایک شده موثر تر واقع شد ، زیرا خروس ها تحریک می شدند و بلافاصله در افزایش فعالیت جفتگیری شرکت می کردند.
-با استفاده از روش اینترا اسپایکینگ، میزان باروری و جوجه درآوری ۴/۳ تا ۷/۴ درصد بهتر بود.به عنوان یک قاعده کلی ، بنظر می رسد که یک بار اینترا اسپایکینگ تاثیر معنی داری روی فعالیت جفتگیری بمدت ۸ هفته بوجود می آورد و اینترا اسپایکینگ مضاعف می تواند این اثرات را تقریباً دو چندان کند. اثر استفاده از خروس های جوان بر فعالیت جنسی در اسپایکینگ معمولی ممکن است طولانی تر ( ۱۰ – ۹ هفته ) باشد. با این وجود، در طی ۸ هفته اول دوره، افزایش در باروری بوسیله ی اینترا اسپایکینگ خیلی شبیه به افزایش بوجود آمده توسط اسپایکینگ معمولی بود.
-در دو هفته اول پس از اینترا اسپایکینگ نزاع و تداخل جنسی افزایش یافت ، اما بر خلاف اسپایکینگ معمولی، افزایش معنی داری در تلفات بین خروس های اولیه و خروس های اسپایک شده بوجود نیامد. فقط در اینترا اسپایکینگ مضاعف افزایشی در تلفات خروس های پیر ۵۰ هفته که احتمالاً ناشی از ایجاد نزاع بین خروس ها بود بوجود آمد. بطور خلاصه، یک برنامه اینترا اسپایکینگ مضاعف در ۴۰ و ۴۸ هفتگی، بنظر می رسد تا انتخابی خیلی مناسب برای ایجاد تحریک و نگهداری فعالیت جفتگیری بالا و با دوام باشد؛ بطوریکه میزان جوجه در آوری بطور معنی داری در حدود ۱۵ هفته در سطح بالا ثابت باقی بماند.
